تفکر انتقادی

مهارتهای زندگی – مهارت ششم : تفکر انتقادی

نویسندگان:

ندا خدادادی

روانشناس

محمدعلی داوری

روانشناس بالینی

مهارت تفکر انتقادی

تفکر یک فرایند ذهنی و شناختی است که از طریق آن افکار عقاید و ارزشهایمان را ارزیابی میشوند.

مهارتی که باعث می شود شما فریب نخورید و بتوانید وقایع را به درستی تحلیل کنید.

قبل از پرداختن به تمرین هایی که باعث تقویت این مهارت می شود ابتدا به تفاوت نقد و انتقاد توجه کنید.

در نقد کردن شما وقایع را مورد قضاوت قرار می دهید که ممکن است این قضاوت آزاد دهنده و تحقیر آمیز هم باشد.

اما در تفکر انتقادی شما بر اساس واقعیت موجود به تحلیل موقعیت ها می پردازید بدون تحقیر دیگران وایجاد حس ناخوشایند در آنها.

برای ایجاد یا تقویت این مهارت سعی کنید در طی روز های آینده هر اخباری که شنیدید را زیر سوال ببرید! اما سوالات شما باید اینگونه باشند:

آیا این خبر امکان پذیر است؟

آیا منبع معتبری آن را بیان کرده است؟

چه شواهدی برای آن دارد؟

آیا من این خبر را میپذیرم؟ چرا؟

برای شما به عنوان یک نوجوان تفکر انتقادی یک موضع چالش برانگیز است چرا که قبل از هر سوالی باید از خودتان بپرسید آیا بر اساس واقعیت تحلیل میکنم یا عقیده ی شخصی خودم؟

واقعیت آن چیزی است که از نظر علمی ثابت شده و شواهد کافی برای تایید آن وجوددارد.

عقیده اما نظر شخصی هرنفر است که میتواند درست یا غلط باشد میتوان آن را پذیرفت یا رد کرد.با آگاهی به این موضوع میتوانید حرفه ایی تر این مهارت را بکار بگیرید.

مهارت تفکر انتقادی در کودک

هدف از آموزش این مهارت به کودکان این است که در آینده در مقابل چالش های پیش رو ساده لوحانه عمل نکنند و البته از سواستفاده های دیگران در امان باشند.

بازی اول

اسفنج؛سنگ؛ پازل

از کودک خود بخواهید ویژگی های اسفنج را برایتان توضیح دهد.

اورا به این سمت هدایت کنید که اسنفج خیلی بیش از حد منعطف است و همه چیز را جذب میکند

و بعد راجع به ویژگی سنگ از او بپرسید که سخت و محکم است و تغییر ناپذیر.

اما پازل نه مثل سنگ سخت است و نه مثل اسنج نرم بلکه آن قطعه ایی که درست است را میپذیرد و آنچه درست نیست را قبول نمی کند.

در طی روز از فرزند خود بخواهید همانند پازل عمل کند در مواجهه با وقایع.

این بازی اگر عینی اجرا شود برای کودکان بسیار خوشایند است و در صورت تکرار و آموزش صحیح خواهید دید خودشان به شما بازخورد خواهد داد.

بازی دوم

قصه اشتباه

یک قصه دلخواه کودکتان را انتخاب کنید و برایش بخوانید بعد از آن در روزهای دیگر همان قصه را با تغییر واضحی در داستان برای کودک بخوانید و از او بخواهید تا اشتباه و تفاوت داستان را برای شما بازگو کند.